Dowody kliniczne
Porównanie Mepilex z opatrunkami konwencjonalnymi
Pacjenci z przewlekłymi ranami, którzy byli leczeni atraumatycznymi opatrunkami, takimi jak Mepilex®, zgłaszali mniejszy ból i stres przy zmianach opatrunku niż pacjenci z opatrunkami konwencjonalnymi.
Wpływ opatrunków atraumatycznych i konwencjonalnych na ból i stres odczuwane przez pacjenta
Upton, D., Solowiej, K. Journal of Wound Care 2012;21(5):209-215
hidden1hidden2
- Ból towarzyszący ranom znacząco wpływa na poziom stresu i dyskomfortu u pacjenta. Analiza bioptatów pobranych z ran chirurgicznych i przewlekłych wykazała, że stres wywołany bólem może opóźniać gojenie się ran.
- Oprócz bólu spowodowanego samą raną, pacjent może też odczuwać ból związany z ciągłym leczeniem i interwencjami terapeutycznymi oraz ból będący pochodną stresu związanego z oczekiwaniem na kolejny zabieg.
- Ból spowodowany zdejmowaniem i ponownym zakładaniem opatrunku został zidentyfikowany jako główny czynnik przyczyniający się do zwiększenia bólu rany.
- Dla pacjentów stosowanie opatrunków atraumatycznych zamiast konwencjonalnych może być bardzo korzystne, ponieważ wykazano, że stres wywołany bólem spowalnia proces gojenia ran przewlekłych.
- W związku z tym wybór odpowiedniego opatrunku powinien stanowić istotną część zalecanego, indywidualnego planu terapii rany.
- Opatrunki atraumatyczne, np. z miękkiego silikonu, wykorzystują technologie opracowane w celu zapobiegania przyklejaniu się opatrunku do łożyska rany.
- Postawiono hipotezę, że pacjenci stosujący opatrunki atraumatyczne doświadczają mniejszego bólu podczas zmiany opatrunku, niż ma to miejsce w przypadku pacjentów z opatrunkami konwencjonalnymi.
hidden1hidden2
Cele
Celem badania była ocena wpływu różnych rodzajów opatrunków na poziom stresu i bólu odczuwanych przez pacjentów z ranami przewlekłymi.
Metody
- Badanie zostało przeprowadzone w celu identyfikacji różnic pomiędzy poziomem stresu i bólu zgłaszanego przez pacjentów podczas stosowania opatrunków atraumatycznych i konwencjonalnych w terapii ran przewlekłych.
- Wprowadzono następujące pomiary psychologiczne:
- Skala odczuwanego stresu (ang. The Perceived Stress Scale, PSS))
- Inwentarz stanu i cechy lęku (ang. State Trait Anxiety Inventory, STAI))
- Liczbowa skala oceny stresu
- Podczas zmiany opatrunku każdemu pacjentowi odczytywane były na głos kwestionariusze PSS i STAI, a odpowiedzi słowne rejestrowane były przez członka zespołu badawczego.
Wyniki
- Z 49 badanych pacjentów z przewlekłymi ranami 53% stanowili mężczyźni (n=26) i 47% kobiety (n=23). Wiek wahał się od 38 do 95 lat, a średnia wieku wynosiła 69,1±14,1.
- Rany miały różną etiologię i były leczone opatrunkami atraumatycznymi, takimi jak Mepilex, albo konwencjonalnymi, takimi jak Biatain®* lub Aquacel®* Ag, (tabela 1).
*Aquacel jest zastrzeżonym znakiem towarowym ConvaTec Inc. Biatain jest zastrzeżonym znakiem towarowym Coloplast A/S.
hidden1hidden2
Tabela 1. Etiologia rany
| Rodzaj rany | Atraumatyczne n(%) | Konwencjonalne n(%) |
| Żylne owrzodzenie goleni | 3 (30%) | 5 (13%) |
| Inne owrzodzenia kończyn dolnych | 2 (20%) | 5 (13%) |
| Owrzodzenie w zespole stopy cukrzycowej | 1 (10%) | 15 (38%) |
| Inne owrzodzenia stóp | 4 (40%) | 8 (21%) |
| Inne rany przewlekłe | - | 6 (15%) |
| Razem | 10 | 39 |
hidden1hidden2
- W porównaniu z grupą leczoną opatrunkami atraumatycznymi, pacjenci leczeni opatrunkami konwencjonalnymi zgłaszali znacznie wyższe liczbowe oceny bólu (p ponad 0,05) oraz liczbowe oceny stresu (p mniej niż 0,05 i GSR mniej niż 0,05) podczas zmian opatrunków.
- Chociaż różnice w pomiarach fizjologicznych były nieistotne dla celów badania, średnie pomiarów tętna (75,62±14,05), skurczowego ciśnienia tętniczego (137,82±17,03), rozkurczowego ciśnienia tętniczego (69,13±12,91) i kortyzolu w ślinie (0,17±0,09) były wyższe w grupie z opatrunkami konwencjonalnymi niż w grupie z opatrunkami atraumatycznymi (tabela 2).
Tabela 2. Średnia ocen bólu i stresu psychologicznego i fizjologicznego u pacjentów z opatrunkami atraumatycznymi i konwencjonalnymi
| Pomiary bólu/stresu | Atraumatyczne | Konwencjonalne |
| STAI | 38,40 ± 15,62 | 33,1 ± 11,16 |
| PSS | 24,60 ± 10,08 | 22,72 ± 9,17 |
| Numeryczna ocena bólu | 1,43 ± 0,98* | 3,66 ± 3,13* |
| Numeryczna ocena stresu | 2,00 ± 0,58* | 3,63 ± 2,66* |
| Tętno | 69,11 ± 7,53 | 75,62 ± 14,05 |
| Szybkość oddychania | 16,86 ± 8,17 | 16,09 ± 1,95 |
| Skurczowe ciśnienie krwi (BP) | 125,70 ± 12,23 | 137,82 ± 17,03 |
| Rozkurczowe ciśnienie krwi (BP) | 64,22 ± 11,56 | 69,13 ± 12,91 |
| Reakcja skórno-galwaniczna (GSR) | 19,76 ± 5,42* | 33,15 ± 16,32 |
| Kortyzol w ślinie | 0,13 ± 0,03 | 0,17 ± 0,09 |
*Różnica między grupami jest statystycznie istotna przy p wynoszącym mniej niż 0,05
STAI = inwentarz stanu i cechy lęku; PSS = skala odczuwanego stresu
hidden1hidden2
Rys. 1. Oceny stresu i bólu zgłaszane samodzielnie przez pacjentów leczonych opatrunkami atraumatycznymi oraz konwencjonalnymi.
- Poza podwyższonymi fizjologicznymi wskaźnikami stresu w grupie pacjentów z konwencjonalnymi opatrunkami, wyższa była również samodzielnie zgłaszana dotkliwość bólu i stresu (rysunek 1).
- Wskaźniki stresu na skali PSS oraz STAI były względnie podobne w przypadku obu grup pacjentów. Średnie wyniki PSS wynosiły 24,60±10,08 w przypadku pacjentów z opatrunkami atraumatycznymi oraz 22,72±9,17 w przypadku pacjentów z opatrunkami konwencjonalnymi, przy czym maksymalna wartość PSS wynosi 56.
- Wynik w grupie pacjentów z atraumatycznymi opatrunkami wynosił 34,90±11,41 dla lęku podstawowego i 38,40±15,62 dla ostrego lęku podczas zmiany opatrunku w porównaniu z grupą z opatrunkami konwencjonalnymi, w przypadku której wynik dla lęku jako cechy wyniósł 33,21±11,20 oraz 33,31±11,16 dla ostrego lęku podczas zmiany opatrunku zgodnie ze skalą STAI, przy czym maksymalny wynik wynosi 80.
- Średni poziom stresu podstawowego u pacjentów wyniósł 24,60±10,08 (grupa z opatrunkami atraumatycznymi) oraz 22,72±9,17 (grupa z opatrunkami konwencjonalnymi) na skali PSS oraz 34,90 (grupa z opatrunkami atraumatycznymi) i 33,21 (grupa z opatrunkami konwencjonalnymi) na skali STAI.
- Można zatem wywnioskować, że chociaż ostre epizody bólu i stresu były znacznie mniej nasilone w przypadku pacjentów z opatrunkami atraumatycznymi, czynniki związane z ogólnym doświadczeniem życia z przewlekłą raną mogą przyczyniać się do utrzymującego się uczucia stresu i lęku.
hidden1hidden2
Wniosek
- Samodzielnie zgłaszane epizody dotkliwego bólu i stresu podczas zmiany opatrunku były znacznie mniej nasilone w przypadku pacjentów leczonych opatrunkami atraumatycznymi niż u pacjentów leczonych opatrunkami konwencjonalnymi.
- Oznaki fizjologiczne ostrego stresu podczas zmiany opatrunku były również znacznie niższe w grupie z opatrunkami atraumatycznymi niż w grupie z opatrunkami konwencjonalnymi. Odnotowano niższe tętno, skurczowe i rozkurczowe ciśnienie tętnicze, reakcje skórne i poziom kortyzolu w ślinie.
- Ogólnie rzecz biorąc, wyniki tego badania potwierdzają pogląd, że dobór odpowiednich opatrunków może przyczynić się do zmniejszenia ostrego bólu i stresu, co z kolei może przełożyć się na ogólną poprawę skuteczności leczenia ran. Wnioski te mogą również mieć wpływ na koszty leczenia ran.
hidden2
Produkty i rozwiązania
